دانشگاه پکن که در سال ۱۸۹۸ تأسیس شد، نخستین دانشگاه ملی و مدرن چین به شمار می‌رود و نقش برجسته‌ای در تاریخ آموزش عالی این کشور دارد. این دانشگاه از آغاز، مرکز تحولات فکری و سیاسی مهمی مانند جنبش فرهنگ نو و جنبش چهارم مه بود و بسیاری از چهره‌های تأثیرگذار چین در آن فعالیت داشتند. در دوره جنگ با ژاپن، دانشگاه به جنوب چین منتقل شد و پس از پیروزی، مجدداً به پکن بازگشت. پس از تأسیس جمهوری خلق چین، دانشگاه پکن نقش مهمی در پرورش نخبگان علمی، فنی و فرهنگی ایفا کرد.
در سال ۲۰۰۰، دانشگاه پکن با دانشگاه علوم پزشکی پکن ادغام شد و به این ترتیب دامنه تخصص‌ها و رشته‌های خود را گسترده‌تر ساخت. امروزه این دانشگاه یکی از پیشروهای چین در مسیر تبدیل شدن به دانشگاهی تراز اول جهانی با ویژگی‌های بومی و چینی است.
دانشگاه پکن نه تنها از اعتبار و قدمت بالایی در داخل چین برخوردار است، بلکه در عرصه بین‌المللی نیز جایگاهی برجسته دارد. در حوزه همکاری‌های بین‌المللی، دانشگاه با بیش از ۳۸۰ دانشگاه و مؤسسه پژوهشی در بیش از ۶۰ کشور جهان همکاری می‌کند. برنامه‌هایی مانند «روز دانشگاه‌های جهان»، جشنواره‌های فرهنگی بین‌المللی، سخنرانی‌های برندگان جایزه نوبل و حضور سفیران خارجی در دانشگاه، از جمله فعالیت‌های برجسته این نهاد علمی محسوب می‌شوند. بیش از ۱۰۰ استاد خارجی در این دانشگاه تدریس می‌کنند و سالانه حدود ۱۷ هزار دانشجوی بین‌المللی از بیش از ۱۰۰ کشور در این دانشگاه تحصیل می‌کنند.
از نظر ساختار آموزشی، دانشگاه پکن شامل هفت دانشکده اصلی در حوزه‌های علوم انسانی، علوم پایه، علوم اجتماعی، اقتصاد و مدیریت، فناوری اطلاعات، مهندسی و پزشکی است. علاوه بر این، یک مرکز بین‌رشته‌ای و یک دانشکده تحصیلات تکمیلی نیز در ساختار دانشگاه وجود دارد.هر یک از این مجموعه‌ها دارای چندین دانشکده و دپارتمان تخصصی هستند که گستره وسیعی از رشته‌ها و تخصص‌ها را پوشش می‌دهند. در مجموع، این دانشگاه ۱۳۷ رشته کارشناسی در ۴۹ حوزه تخصصی ارائه می‌دهد.
در حوزه تحصیلات تکمیلی و پژوهش، دانشگاه پکن دارای ۵۶ رشته دکتری و ۵۶ رشته کارشناسی ارشد در سطح یک، ۵۴ ایستگاه پسا‌دکتری و ۴۹ رشته برتر ملی است. همچنین بر اساس داده‌های ESI، ۲۲ رشته این دانشگاه در میان یک درصد برتر جهانی قرار دارند.
برای دانشجویان خارجی، دانشگاه برنامه‌های متنوعی شامل دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری، آموزش زبان چینی، دوره‌های پیش‌دانشگاهی، پژوهش‌های تخصصی و دوره‌های کوتاه‌مدت ارائه می‌دهد.
شعار دانشگاه: “勤奋、严谨、求实、创新”
(پشتکار، دقت علمی، واقع‌گرایی، نوآوری)
دانشگاه پکن دارای شش پردیس اصلی است: پردیس یان‌یوان (اصلی و قدیمی‌ترین)، پردیس جدید یان‌یوان (متمرکز بر مهندسی و علوم نوین)، پردیس چانگ‌پینگ (پایگاه پژوهشی)، پردیس دانشکده پزشکی (شامل چند دانشکده و بیمارستان‌های آموزشی)، پردیس شنژن (با هشت دانشکده و تمرکز بر پژوهش‌های کاربردی) و پردیس بریتانیا (اولین پردیس بین‌المللی با مدیریت مستقل).
